Urząd Miejski w Żelechowie
Kaplica grobowa rodziny Ordęgów pw. św. Krzyża
5 marca 2018

1852 r. ówczesny właściciel Żelechowa, Jan Ordęga, wybudował przy głównej alei cmentarza grzebalnego kaplicę grobową dla swojej rodziny pod wezwaniem św. Krzyża. Kaplicę zaprojektował Wincenty Merlini. W grobowcu pod kaplicą spoczęła żona Jana Ordęgi, Karolina z Danglów, zmarła w 1851 r. Była ona wyznania luterańskiego. Pochowanie protestantki na katolickim cmentarzu przysporzyło wiele kłopotów Janowi Ordędze. Proboszcz żelechowski, ks. Andrzej Krasuski, odmówił poświęcenia tego grobu. Fakt ten zapoczątkował długotrwałe śledztwo prowadzone przez pełnomocników Konsystorza Generalnego Diecezji Podlaskiej. Efektem dochodzenia była decyzja Konsystorza z 1857 r., wzywająca Jana Ordęgę do usunięcia z rodzinnego grobowca ciała luteranki. Możny pan najprawdopodobniej upozorował przeniesienie ciała żony, po czym zawiadomił Konsystorza o wykonaniu polecenia. Oświadczenie jego uznano widocznie za wiarygodne i wkrótce grobowiec oraz wzniesiona nad nim kaplica zostały poświęcone. Stara wieść głosi jednak uparcie, że ciało możnej luteranki nadal pod kaplicą spoczywa.

Jan Ordęga zmarł w 1871 r. Jego syn, Jan Artur Ordęga, był bardziej życzliwy Kościołowi. Na powiększenie świątyni parafialnej ofiarował 30 tys. rubli. Pozytywny wpływ na sympatię do parafii miała niewątpliwie okoliczność, że był ożeniony z siostrą proboszcza, Michaliną Korwin-Bieńkowską. Poza tym przykładnie uiszczał dziesięcinę (mimo, że od czasów powstania styczniowego była ona dobrowolna). Nic więc dziwnego, że ks. Konstanty Korwin-Bieńkowski umieścił w kościele parafialnym w pobliżu prezbiterium tablicę pamiątkową poświeconą Janowi Arturowi i jego żonie. Jan Artur Ordęga, zmarły w 1897 r., również został pochowany w grobowcu rodzinnym.

1934 r. umarł ostatni z linii męskiej żelechowskich Ordęgów, Jan Michał. Podobnie jak Karolina z Danglów był on innowiercą (kalwinem). Ówczesny proboszcz, ks. Wacław Milik, nie chciał zezwolić na pogrzeb i odmówił wydania kluczy do rodzinnej kaplicy Ordęgów. Po długich pertraktacjach udostępnił grobowiec, ale pogrzeb odbył się w obrządku protestanckim. Na czele konduktu żałobnego szedł pastor sprowadzony z Warszawy. Oburzony tą sytuacją ks. Milik przy okazji remontu kościoła polecił usunąć tablicę poświęconą Janowi Arturowi i Michalinie Ordęgom. Obecnie nie ma po niej śladu.

Kaplica grobowa pod wezwaniem św. Krzyża reprezentuje styl klasycystyczny. Jest zbudowana na planie prostokąta, murowana z cegły i otynkowana. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem z tympanonem wypełnionym sztukatorską dekoracją o motywach roślinnych, z herbem Ordęgów – Łodzia. Nad drzwiami usytuowana jest płaskorzeźba dwóch aniołów. Dach jest dwuspadowy, kryty blachą. Wewnątrz znajduje się ołtarz i epitafia: Karoliny z Danglów Ordężyny z herbem własnym Danglów oraz dwuipółletniej Tereni Ordęga, zmarłej w 1859 r. W dolnej części kaplicy umieszczonych jest 13 trumien. 12 z nich kryje członków rodziny (Michalina, 3 Janów, Zygmunt, Karolina, Zofia z Ordęgów Łabędzka, Terenia i 4 bez podpisu).

Kontakt


Zadzwoń lub skorzystaj z formularza

ul. Rynek 1, 08-430 Żelechów (25) 754 11 44 urzad@zelechow.pl BS Garwolin O/Żelechów
32 9210 0008 0019 2239 2000 0040
Numer Konta do opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi:
34 9210 0008 0019 2239 2000 0780

Dane Gminy NIP: 826-20-37-238 REGON: 711 582 204
Dane Urzędu Miejskiego NIP: 826-14-30-904 REGON: 000 530 577