Archeolodzy z Polskiej Akademii Nauk o zamku w Żelechowie
4 kwietnia 2023
31 marca w sali widowiskowej MGOK odbyła się prezentacja wyników badań archeologicznych i historycznych siedziby rodu Ciołków w Żelechowie prowadzonych w 2022 r. Prelegentami byli Wojciech Bis oraz Maciej Radomski z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
W spotkaniu udział wzięli: Łukasz Bogusz – Burmistrz Żelechowa, ks. prałat Eugeniusz Filipiuk – Proboszcz Parafii Żelechów, Stanisław Kawka – właściciel działki, na której były prowadzone badania, członkowie Towarzystwa Historycznego Żelechów, uczniowie i nauczyciele szkół z terenu miasta i gminy Żelechów oraz mieszkańcy.
Od 2016 r. zamek Ciołków w Żelechowie jest przedmiotem sezonowych badań archeologicznych i historycznych. W 2016 r. przeprowadzone zostały na tym terenie pierwsze nieinwazyjne badania geofizyczne. Od roku 2017 prowadzone są sondażowe badania archeologiczne. Realizację corocznych badań wspiera finansowo i logistycznie Gmina Żelechów. Prace wykopaliskowe prowadzone są dzięki uprzejmości Stanisława Kawki – właściciela działki. W badania, oprócz naukowców, zaangażowani są wolontariusze, członkowie Towarzystwa Historycznego Żelechów, Zakład Gospodarki Komunalnej w Żelechowie oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Żelechowie.
W roku ubiegłym wykopaliska odbywały się w dniach od 1 do 13 sierpnia. W badaniach uczestniczyli: Wojciech Bis (kierownik prac), Maciej Radomski – obaj z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Michał Zbieranowski z Instytutu Historii PAN oraz Michał Główka – historyk działający w ramach PAN. Podczas ubiegłorocznych badań, naukowcy skoncentrowali się na eksploracji pozostałości szesnastowiecznego dworu oraz znajdujących się wcześniej na jego miejscu zabudowań ze schyłku średniowiecza. Co przyniosły ostatnie badania? Co zostało odkryte i wydobyte z ziemi? Jaką wartość mają znaleziska? O tym wszystkim opowiedzieli prelegenci podczas spotkania zorganizowanego w MGOK-u. Wojciech Bis wystąpił z prelekcją pt. „Rzeczy i ludzie z żelechowskiego zamku”, natomiast Maciej Radomski przedstawił prezentację pt. „Król czy żołnierz? Tajemnica postaci z kafli z żelechowskiego zamku”.
Ubiegłoroczne wykopaliska pozwoliły stwierdzić, że drewniany budynek użytkowany w XVI w. uległ zniszczeniu w wyniku pożaru. Odsłonięto spalone belki oraz warstwy przepalonej gliny, która mogła pokrywać ściany i podłogę konstrukcji. Najbardziej spektakularnym znaleziskiem okazały się pozostałości pieca kaflowego, który ogrzewał dwór. Wśród jego szczątków odnaleziono liczne pięknie zdobione kafle – z bogatymi wzorami geometrycznymi, roślinnymi i zwierzęcymi, przedstawieniami postaci ludzkich oraz herbami. Podobne kafle ozdabiały piece królewskiego zamku na Wawelu. Prócz renesansowych kafli znaleziono fragmenty naczyń ceramicznych, kości zwierzęcych będących pozostałościami po ucztach wydawanych na zamku oraz monety.